In de laatste jaren van het leven van haar moeder leerde Alet Klarenbeek haar steeds beter kennen. Ze stelde haar allerlei vragen en ze vertelden elkaar verhalen die ze eerder nooit hadden gedeeld. "Het was het begin van UP!, een initiatief waarbij ouderen met elkaar praten over onderwerpen waar ze tegenaan lopen als ze ouder worden. Inmiddels deden meer dan 10.000 ouderen mee aan de groepsgesprekken waarbij ze niet alleen anderen, maar ook zichzelf beter leren kennen.
“Toen mijn moeder op 95-jarige leeftijd overleed, kon ik tijdens de uitvaart een indringend verhaal over haar leven vertellen. Mensen kwamen na afloop verrast naar me toe. “Had ik dat maar geweten, dan had ik een andere relatie met haar kunnen hebben”, hoorde ik veel. Ik realiseerde me dat we moeten stoppen met verhalen delen als het te laat is. Daarom bedacht ik de UP!-groepsgesprekken, over verzwegen onderwerpen die ertoe doen als je ouder wordt. Daardoor raken mensen met elkaar in gesprek”, vertelt Alet, de initiatiefnemer van UP!. “Dat levert een goed gevoel én verbinding op.”
Stimuleren en verleiden
Een getrainde gespreksleider leidt de bijeenkomsten die elke keer een ander thema hebben. Van vriendschap, spijt, heimwee, familie, afscheid tot dromen. “We moedigen ouderen aan om te praten over onderwerpen waar ze normaal niet snel over spreken. De oudere generatie is niet gewend om gevoelens of angsten met elkaar te delen. Nu horen ze hoe anderen met bepaalde dingen omgaan. Zo kunnen we het verschil maken in het leven van ouderen. Ze leren zichzelf en anderen beter kennen. Dat is ons antwoord om eenzaamheid te voorkomen en te verminderen.”
Kwetsbaar
In de groepsgesprekken worden niet alleen gevoelens van eenzaamheid besproken, maar ook het gevoel dat je leven minder betekenis kan hebben. “De meeste initiatieven richten zich op het sociale aspect en brengen mensen bij elkaar.” UP! gaat over het besef dat sommige dingen, zoals de betekenis van het leven, alleen door jouzelf begrepen kunnen worden. “Als oudere moet je dealen met een snel korter wordende toekomst. Je hebt ook het gevoel dat jongere mensen door je heen kijken. Dat allenige gevoel kan je kwetsbaar en onzichtbaar maken. Wij laten zien dat je zelf vooral aan zet bent als je het anders wil. Door het delen van verhalen en ervaringen komen deelnemers in actie.”
Positieve verandering
Uit onderzoek blijkt dat 66 procent een positieve verandering in zijn leven ervaart. “Dat laat zien dat onze aanpak werkt. De een durft meer de deur uit te gaan en weer een ander snijdt onderwerpen aan waar hij normaal niet over praat. Deelnemers komen in beweging en worden sterker, actiever en socialer.” Bovendien houdt twee derde duurzame contacten over aan de gesprekken. “Dat is geweldige bijvangst.”
Lowlands voor zestigers
Als het aan Alet ligt, raken generaties meer met elkaar in gesprek. Dat gebeurt ook op het festival Laatbloeiers. “Het wordt het Lowlands voor zestigers”, lacht ze. Het culturele festival in Utrecht biedt talkshows, voorstellingen, concerten, workshops en lezingen die te maken hebben met ouder worden. “We blijven allemaal kind van onze ouders, met alles wat daarbij wordt overgebracht van generatie op generatie. Laatbloeiers kust mensen wakker om dat verhaal te delen. Want dat kan en het mag gehoord worden.”
De eerste editie van Laatbloeiers was uitverkocht. In januari vindt de tweede editie plaats in TivoliVredenburg. Wil jij je grootouders, vader, moeder of buren laten kennismaken met dit festival, dat inspiratie en stof tot nadenken biedt? Up! geeft gratis kaarten weg. Wil je 2 van de 24 kaarten winnen? Stuur een mail naar laatbloeiers@upinnederland.nl onder vermelding van KPN Laatbloeiers. Alleen de winnaars krijgen bericht.
Fotoinzet: Marije Kuiper
