Circa tien procent van de kinderen en jongeren wordt online gepest. Hoewel de cijfers wat uiteenlopen in de verschillende onderzoeken, kunt u ervan uitgaan dat in elke klas meerdere slachtoffers zitten. Hoe komt u erachter of uw kind gepest wordt en wat kunt u in zo’n geval doen?
Nu de scholen weer zijn gestart, begint online pesten voor veel kinderen helaas ook weer. De mate waarin pestgedrag voorkomt lijkt iets af te nemen, maar sinds de komst van internet zijn er wel nieuwe mogelijkheden om te pesten. Een CBS-onderzoek uit 2021 gaf 2,5 procent van de vijftien- tot achttienjarigen in de afgelopen twaalf maanden slachtoffer te zijn geweest van online pesten. Van de leerlingen uit groep zes tot en met acht van het basisonderwijs die gepest worden, wordt ongeveer tien procent online gepest.
Terugkerend gedrag
Online pesten is extra pijnlijk. Waar ‘vroeger’ kinderen er thuis veilig voor waren, kan het nu continu doorgaan. Als we het over pesten hebben, gaat het niet om een incidentele plagerij of ruzie, het is een stelselmatige vorm van agressie. Die kan fysiek, verbaal of psychologisch zijn en de macht is hierbij ongelijk verdeeld. Ook online pesten is terugkerend en gericht op het beschadigen van het slachtoffer.
Vormen van online pesten
Online pesten heeft allerlei vormen. Zo kan het zijn dat uw puber ongevraagd uit een WhatsApp-groep wordt gegooid en op die manier wordt buitengesloten, online genegeerd wordt of dat er online juist hatelijk op berichten wordt gereageerd. Het kan ook zijn dat er over kinderen geroddeld wordt, gescholden of gedreigd wordt. Of dat er afbeeldingen, al dan niet bewerkt, van kinderen of tieners gedeeld worden. Ook gebeurt het dat de pester een social media-account van een kind hackt.
Op alle (sociale) media waar kinderen en jongeren te vinden zijn, komt pestgedrag voor. Zoals: WhatsApp, Snapchat, Instagram en Facebook. Daarbij kan de dader ook nog eens anoniem blijven. Door zich te verschuilen achter nepprofielen bijvoorbeeld.
De gevolgen
De gevolgen van pesten kunnen ernstig zijn voor het kind dat gepest wordt. Vooral als het pesten lange tijd doorgaat. Een kind of puber kan zichzelf eenzaam of depressief voelen en zichzelf minder leuk gaan vinden. Het vertrouwen in leeftijdsgenoten neemt af en kinderen hebben geen zin om naar school te gaan. Daardoor raken deze kinderen verder geïsoleerd. Dat kan er weer voor zorgen dat ze nóg meer sombere gevoelens krijgen. In het ergste geval zelfs zelfmoordgedachten. Op latere leeftijd kunnen gedragsproblemen ontstaan. Maar ook een pester ondervindt gevolgen van de schijnpopulariteit die hij of zij opbouwt. Dat is meestal pas op de langere termijn.
Wordt uw kind online gepest?
De belangrijkste tip voor kinderen die gepest worden is: blijf er niet alleen mee rondlopen, praat erover. Maar juist dát is lastig, veel kinderen houden zich stil. Uit schaamte, om hun ouders niet ongerust te maken of uit angst dat het pesten erger wordt.
Hoe komt u erachter of uw kind online gepest wordt? Let op veranderingen in stemming of gedrag. Het kan zijn dat uw kind gestrest is, slechter eet of slaapt of niet meer naar school wil. Het is ook een signaal als een kind of puber socialmedia-accounts ‘op zwart’ zet.
Probeer – zonder controlerend te worden – op de hoogte te blijven van het online leven van uw kind(eren). Vraag bijvoorbeeld eens of ze weleens iets meekrijgen van online pesten. Geef openingen om erover te praten.
Online pesten voorkomen
Voorkomen van online pesten is natuurlijk het beste en het helpt om wat maatregelen te treffen en afspraken te maken rond het online gedrag van uw kind(eren).
- Praat met uw kind(eren) over hun online veiligheid.
- Leg uit dat het belangrijk is gevoelige informatie voor zichzelf te houden en geen wachtwoorden te delen met anderen.
- Vertel uw kinderen geen beelden te delen waarvan ze niet zouden willen dat iedereen ze kan zien. Hoe leuk een vriendschap of verkering ook is, er kan altijd iets misgaan en een boze en impulsieve puber kan dan een hoop schade aanrichten.
- Praat ook met hen over groepsdruk, manipulatie en chantage zodat ze het eerder doorzien en er niet intrappen.
Wordt uw kind online gepest, dan zijn dit de belangrijkste tips:
- Praat erover, bijvoorbeeld met ouders, docenten of een vertrouwenspersoon.
- Blokkeer de pesters en reageer nergens meer op.
- Pest niet terug, dat maakt het alleen maar erger.
Is er sprake van ernstig, langdurig pesten, misschien zelfs bedreiging of stalking, dan kunt u aangifte doen. Het is verstandig zo veel mogelijk bewijs te verzamelen. Op de website van de politie leest u er meer over.
Kent uw kind een pester?
Tot slot: ook bij online pesten zijn er vaak getuigen. Die doen helaas vaak niets, vooral uit angst zelf het doelwit te worden. Maar juist de omstanders kunnen een verschil maken. Er is voor een kind of jongere soms veel moed en zelfvertrouwen nodig om een pester (publiek) te confronteren. Misschien heeft uw kind die moed. Zo niet dan kan hij of zij het slachtoffer in elk geval op de achtergrond proberen te steunen.
Kijk hier voor meer hulp en advies over online pesten.
113.nl
