Zonder digitale transformatie gaan bedrijven vroeg of laat ten onder. Zo langzamerhand is iedere manager er wel van overtuigd dat zijn business meer digitaal moet worden gemaakt. Digitalisering is cruciaal voor succes nu en in de toekomst. Maar wat is digitale transformatie en wat zijn de voor- en nadelen? Stel je iemand in de ICT deze vraag, dan krijg je zeer uiteenlopende definities te horen.
Definitie van digitale transformatie
Simpel gesteld valt digitale transformatie te definiëren als het proces dat ervoor zorgt dat een organisatie kan inspelen op de laatste veranderingen in de technologie. Anders gezegd: het slimmer gebruik van nieuwe technologie om een product, dienst of heel bedrijfsmodel te vernieuwen. Bij elk merk of organisatie zal die digitale transformatie er anders uitzien. BOL.com vernieuwt continu zijn dienstverlening. Maar de snackbar op de hoek die met Thuisbezorgd gaat werken en het ordersysteem aan de kassa koppelt, doet ook aan digitale transformatie. En de gemeenteraad die virtueel gaat vergaderen ook.
Digitale transformatie is allesomvattend
Elke IT-leverancier geeft aan dit begrip zijn eigen invulling. Volgens het vooraanstaande adviesbureau Gartner kan digitale transformatie betrekking hebben op alles, variërend van IT-modernisering zoals cloud computing tot digitale optimalisatie en de ontwikkeling van nieuwe digitale business modellen.
Citrix omschrijft digitale transformatie als de strategische adoptie van digitale technologieën zoals de digital workspace, om processen en productiviteit te verbeteren, zakelijke risico’s te managen en de service aan de klant te verbeteren.
Klantreis centraal
Vooral dat laatste zal centraal staan bij marketeers. Zij benadrukken dat digitale transformatie aansluit op de klantreis van morgen: zonder een strategische verankering van digitalisering geen toekomst. Consumenten zijn gevoelig voor persoonlijke ervaringen. Ze willen producten en diensten die helemaal zijn aangepast aan hun eigen voorkeuren.
Het is gevaarlijk die trend te negeren. Want als je concurrent wel vernieuwt, heb je straks het nakijken. En klanten wensen een perfecte digitale ervaring. Bedrijven als Coolblue en BOL.com hebben de verwachtingen enorm omhoog geschroefd. Als je website ondermaats is en de service hapert komt de klant nooit meer terug.
Data
Het ontsluiten en analyseren van data vormt het hart van de digitale transformatie. Met de juiste data kunnen bedrijven hun klanten betere ervaringen bieden, hun operaties stroomlijnen en snel nieuwe producten en diensten aanbieden.
Ook artificial intelligence (AI) en machine learning dragen in dit opzicht veel bij. Je hoort al zeggen dat elk bedrijf straks een AI-bedrijf wordt en in ieder geval een softwarebedrijf. Vaststaat dat IT in nagenoeg elke bedrijfstak cruciaal wordt. Wie zelf geen IT-mensen heeft, zal als bedrijf een IT-partner moeten hebben.
De nadelen van een digitale transformatie
Behalve voordelen kent digitale transformatie ook nadelen. Veelal moeten grote hoeveelheden data worden verzameld en opgeslagen, dit kan gevoelige informatie zijn. Soms kost het veel moeite die gegevens veilig te houden. Een datalek waarbij persoonlijke data in verkeerde handen terechtkomt kan fataal voor een bedrijf zijn. In de digitale wereld nemen de privacyproblemen toe. Aan de verwerking van persoonsgegevens zijn strenge spelregels gebonden en overtreding kan tot hoge boetes leiden. Een ander nadeel is complexiteit: soms valt moeilijk te doorgronden hoe een systeem precies werkt. Digitale transformatie heeft dikwijls ook impact op het werk, medewerkers moeten daarin mee kunnen gaan. Gebrek aan betrokkenheid en eigenaarschap bij werknemers kunnen initiatieven om zeep brengen.
Samenwerken
Een andere trend is om hechter samen te werken met partners, afnemers en externe belanghebbenden. Vorm een ecosysteem om je bedrijf heen of zorg dat je deel uitmaakt van belangrijke ecosystemen die voor jouw business belangrijk kunnen worden.
Het is zaak om daarbij niet alleen naar je traditionele omgeving te kijken, maar ook ver daarbuiten. Steeds vaker komen disrupties van buitenaf. De detailhandel, taxibranche, hotellerie en muziekwereld veranderden door techbedrijven als Amazon, Uber, Airbnb en Spotify.
Ontzettend veel mogelijkheden
Kijk wat er om je heen gebeurt en hoe je daarop kunt inspelen. Marieke Snoep, directeur KPN Zakelijke Markt en lid van de Raad van Bestuur, ziet de wereld in rap tempo digitaliseren. “Er is ontzettend veel mogelijk. Organisaties moeten goed nadenken over wat ze digitaliseren en hoe ze dat aanpakken.”
Denk niet dat jouw branche buiten de technologische orkaan blijft. In de ene sector gaat het wat sneller en diepgaander dan in de andere, maar uiteindelijk komt iedereen aan de beurt: industrie, financiële sector, bouw, retail, transport, dienstverlening, landbouw, overheid, onderwijs, telecom, media en nutsbedrijven. Ook bijvoorbeeld in de zorg draagt digitale transformatie bij tot fundamentele veranderingen in de manier van werken. Zorgprofessionals worden digitaal ondersteund, waardoor meer aandacht voor cliënten mogelijk is.
Lees ook: praktijkvoorbeelden van digitale transformatie in de zorg
Digitale transformatie is ook proces en cultuur
Een groot misverstand is te denken dat digitale transformatie alleen maar een kwestie van techniek is: met het binnenhalen van software ben je er nog niet. Transformatie mislukt als mensen en organisaties op de oude voet doorgaan. Ook de hele (bedrijfs)cultuur en de waarden die daarbij horen, moeten veranderen. Zoals Ajax-coach Erik ten Hag altijd zegt: “Het gaat om het proces.”
Interne verkokering moet verdwijnen, maar ook de manier van werken dient te veranderen. Digitale transformatie is ook mentale transformatie. Overal kan de efficiency worden verbeterd. Een meer open werkwijze verkort de tijd die het duurt om innovaties naar de markt te brengen. Zonder organisatorische en culturele veranderingen heeft digitalisering niet veel zin. Bij digitale transformatie komt dus veel te kijken en uiteindelijk moet iedereen hierbij worden betrokken. Creeër veel draagvlak, anders blijft die nieuwe software ongebruikt.
Digitale transformatie is een proces om met digitale middelen de bedrijfsvoering continu te vernieuwen. Doel is aan te sluiten bij de klantreis van morgen. Bij de modern workplace gaat het om de bevordering van een bedrijfscultuur van verandering en innovatie. In zo’n klimaat kun je snel de laatste techniek omarmen.
Iedereen heeft invloed
Initiatieven zullen uit verschillende hoeken komen. Ontwikkelaars willen graag in de cloud werken om sneller te kunnen innoveren. De verkoopafdeling komt met het idee voor een nieuw klantinformatiesysteem. De servicemensen willen preventief onderhoud via het Internet of Things (IoT). Om vlot te kunnen leveren is smart warehousing nodig.
Lees ook: De toegevoegde waarde van robotisering in de logistiek
Voorbij is de tijd dat initiatieven tot digitale transformatie alleen van de directie of IT-afdeling kwamen. De invloed van de ‘business’ is groter geworden en ze raakt ook eerder betrokken bij de ontwikkeling. Developers kunnen tegenwoordig nieuwe applicaties uitrollen zonder zich over de infrastructuur druk te maken. Ook bij de uitvoering van IT-projecten zijn steeds vaker en in een vroeger stadium niet-IT'ers betrokken. Op alle niveaus wordt meegedacht, want digitale transformatie raakt iedereen.
Monitor Digitale Transformatie
Meer weten? In de Monitor Digitale Transformatie 2020 lees je welke ervaringen ondernemend Nederland heeft met digitale transformatie. Apart werd nog de stemming gepeild onder de managers en adviseurs die verantwoordelijk zijn. Vooral het veranderen van de organisatie blijkt vaak veel tijd te kosten.
