De uitrol van 5G krijgt een behoorlijke impact op Nederland. Dankzij 5G zullen tal van nieuwe ontwikkelingen het licht zien in de maatschappij. Met name het Internet of Things (IoT) gaat een enorme vlucht nemen. Het is zaak je organisatie daar nu alvast op voor te bereiden. Zo kan je in het vroegste stadium inspelen op de potentie van deze innovaties. En het zou jammer zijn als de concurrentie eerder de voordelen weet te benutten en je aftroeft.
Dat stellen Jos Berière, strategisch portfolio manager 5G bij KPN, en Harold van der Hoeven, marketingmanager IoT bij KPN.
5G en IoT
KPN helpt het bedrijfsleven met vraagstukken waarbij IoT, 5G of digitalisering een rol spelen. Ter inspiratie zijn daarvoor 5G Field Labs geopend. In Pernis wordt getoond hoe de veiligheid in de industrie kan worden verhoogd. In Amsterdam Zuidoost gaat het om het managen van mensenmassa’s in de stad. In Drenthe helpt 5G het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te verminderen en bij Helmond wordt de doorstroming op de weg verbeterd.
Van der Hoeven: 'Denk nu al na over de commerciële mogelijkheden die ontstaan als mensen via wearables worden verbonden met apparaten. Hetzelfde geldt voor wanneer apparaten worden gekoppeld aan andere apparaten en systemen.' De waarde van IoT zit in de data die opgesloten zit in mensen en systemen. Die data moeten worden verzameld en vervolgens worden geanalyseerd. Dit om inzichten te krijgen, betere besluiten te nemen of acties te kunnen doen.
IoT-connectiviteit
Voor het aansluiten van objecten is connectiviteit nodig. Berière: 'KPN heeft voor die IoT-connectiviteit drie verschillende mobiele netwerken. Het landelijk dekkende LoRaWAN-netwerk is geschikt voor apparaten die af en toe online verbonden moeten zijn. LTE-M, een 4G-variant die speciaal is ontwikkeld voor IoT-toepassingen, is sneller. De reactietijd is korter. Deze techniek vindt vooral toepassing bij apparaten die frequent behoefte hebben aan informatie dan wel (beslis)logica bezitten. Nog meer snelheid, bandbreedte en een kortere reactietijd biedt 4G M2M. Dit type connectiviteit is met name geschikt voor apparaten die continu zijn verbonden, een grote behoefte aan data hebben en veel bandbreedte vereisen.
5G komt daar als vierde smaak bij. Berière: '5G heeft een aantal unieke eigenschappen die de potentie hebben om IoT in een stroomversnelling te brengen. De digitaliseringsmogelijkheden nemen toe. Met 5G krijgt de gebruiker bovendien meer zekerheid dat de applicatie beschikbaar is. Die nog grotere betrouwbaarheid van de verbinding kunnen we al in 2020 verwachten.' De kwaliteit van op 5G gebaseerde dienstverlening ligt torenhoog.
Miljoenen apparaten verbonden
Over twee à drie jaar is 5G dusdanig volwassen dat gigantische aantallen apparaten zoals bewakingscamera’s en straatverlichting met sensoren tegelijk kunnen worden bediend. Per vierkante kilometer kan dat gemakkelijk oplopen tot boven het miljoen. Zeker in dichtbevolkte stadsgebieden is het een enorm pre dat de verbinding dan overeind blijft. Daarnaast bezit 5G de unieke eigenschap van ‘low latency’; de reactietijd is ultrakort. Binnen milliseconden heeft het apparaat dat meetgegevens naar het netwerk heeft gestuurd een instructie ontvangen met wat er moet gebeuren. Zeker bij zelfrijdende auto’s is dat erg belangrijk. Die moeten snel kunnen reageren om botsingen te voorkomen.
Dat alles wil niet zeggen dat 4G snel bij het oud papier komt. Integendeel, LTE-M en 4G M2M gaan zeker nog vele jaren mee. Deze op 4G gebaseerde technieken worden zelfs nog beter. 'Het bestaande 4G-netwerk is namelijk nog wel te verbeteren', zegt Berière. 5G moet worden gezien als complementair aan LoRaWAN en 4G. Al deze netwerken hebben hun eigen pro’s en contra’s.
Toepassingen 5G
Van der Hoeven onderstreept dat 5G een waardevolle toevoeging is in de komende jaren, maar geen one size fits all. Niet alle toepassingen vereisen een permanente verbinding die zeer snel is. 5G is initieel veel meer premium voor IoT. Het is een high end techniek die zich leent voor high end toepassingen. Daar horen soms ook hogere kosten bij. De zekerheid en toekomstvastheid van 5G hebben een prijs.
Van der Hoeven vergelijkt LoRaWAN met een rietje, een dunne verbinding waar af en toe een kleine hoeveelheid data doorheen kan. '5G is meer een rioolpijp. Het is straks de grootste verbinding die in korte tijd heel veel gegevens aan kan. Maar soms zal het rietje volstaan.' Neem bijvoorbeeld een sensor die aangeeft of een brug openstaat. Om die informatie centraal in een systeem te krijgen zijn slechts enkele kb aan data nodig. Af en toe kan een geringe hoeveelheid gegevens worden verstuurd. LoRaWAN is daar geschikt voor. LTE-M kan meer data aan, is altijd aan en reageert sneller dan LoRaWAN. Met zijn hogere bandbreedte en low latency is 5G daar weer de overtreffende trap van.
Toekomstbeeld
Van der Hoeven ziet meerdere use cases ontstaan. Zelfrijdende auto’s worden in hoge mate afhankelijk van snelle netwerken met een minimale responsetijd. Een ander toekomstbeeld waar 5G het verschil kan maken, betreft drones. Een gemeente kan via sensoren die op LoRa werken, meetgegevens binnen krijgen over vervuilde lucht. Vervolgens is met een drone na te gaan of er ergens brand woedt of sprake is van lekkage. Die drone kan voor het verzenden van foto’s gebruik maken van LTE-M. Moet de drone ook video versturen dan is 5G met zijn enorme bandbreedte de beste oplossing. Worden meerdere drones ingezet dan kan 5G voorkomen dat ze tegen elkaar aanvliegen. Ook het gebruik van augmented en virtual reality brillen in de industrie krijgt een enorme boost met 5G. Omdat de vertraging tot het uiterste wordt beperkt, worden AR- en VR-brillen veel prettiger in het gebruik.
KPN biedt connectiviteit in de volle breedte aan, inclusief 5G. Van der Hoeven: 'Behalve over de best passende verbinding denken we ook graag mee over de business cases. We hebben al heel wat business vraagstukken zien passeren. En bedrijven geholpen verder te digitaliseren.' Berière: 'Maar de klant moet in zijn sector zelf nagaan welke kansen hij ziet wanneer toegang wordt verkregen tot meer betrouwbare informatie of deze kan worden gedeeld. Dat vereist creativiteit en ondernemerschap.'
