Zorg op afstand maakt de zorg efficiënter en fijner, voor zowel patiënten en cliënten als zorgverleners. Goede zaak dus dat telezorg sinds corona op grote schaal wordt omarmd door zorgorganisaties. Stel, je wilt als kleine of middelgrote zorgorganisatie zorg op afstand invoeren. Hoe kom je erachter of de oplossing die je kiest genoeg meerwaarde heeft? Waar moet je op letten bij de implementatie? En welke rol spelen security en privacy?
De grote zorg-op-afstandboost
Zorg op afstand was aan een gestage opmars bezig, toen het fenomeen in 2020 door de coronacrisis plotsklaps in een stroomversnelling kwam. Sindsdien zien zorgorganisaties massaal in dat toepassingen als beeldbellen, e-consults en telemonitoring leiden tot comfort en efficiëntie voor zorgverleners én patiënten of cliënten.
Zorg op afstand wordt beschouwd als een van dé instrumenten om de problematische druk op de zorg te verlichten. De overheid stimuleert het gebruik van dit soort digitale toepassingen in de zorg dan ook, onder meer door de regels te versoepelen.
eBook: Digitalisering in de zorg
Hoe kan digitalisering helpen om zorgverleners te versterken, veiligheid te bieden en mensen centraal te stellen? Je leest het in dit eBook.
DownloadDe vele vormen van zorg op afstand
Vooral huisartsen, fysiotherapeuten, revalidatiecentra, thuiszorg en ziekenhuizen zetten veel toepassingen op het gebied van zorg op afstand in. Daarbij gaat het met name om de volgende vijf gebieden.
1. Teleconsultatie
Consultaties op afstand vinden vaak plaats aan de hand van beeldbellen, eventueel in combinatie met het versturen van foto’s (denk aan huisartsen die om foto’s van de huid vragen). Zo kunnen zorgverleners onder meer diagnoses stellen, de voortgang volgen of adviseren over preventieve zorg. Intercollegiaal gebruik is ook mogelijk, zo kan een specialist via een videoverbinding meekijken met een thuiszorgmedewerker.
2. Telemonitoring
Telemonitoring wil zeggen dat zorgverleners met behulp van wearables, thuismonitoringsapparaten en mobiele apps de gezondheid en het welzijn van patiënten of cliënten op afstand monitoren. Dit is vooral nuttig bij chronische ziektes zoals hart- en luchtwegaandoeningen. Een mooi voorbeeld is diabetes, waarbij de patiënt kan worden uitgerust met een sensorgebaseerde glucosemeter en een slimme insulinepomp.
3. Zorgdomotica
Bij zorgdomotica worden technologieën zoals (bewegings)sensoren, camera’s en slimme matrassen in een gebouw geïntegreerd om de veiligheid en het comfort van patiënten of cliënten te verbeteren. Verpleeg- en verzorgingshuizen gebruiken domotica vaak voor het bepalen van de locatie van cliënten en het monitoren van hun leefstijl.
4. Assistentie via apps en portals
Een groeiend aantal zorgorganisaties zet mobiele apps of online portals in om patiënten of cliënten te informeren en assisteren, onder andere via video’s, brochures en kennisbanken. Ter illustratie: veel fysiotherapeuten zetten apps in waarmee mensen thuis hun oefeningen kunnen doen.
5. Zelfhulp apps
In de appstores staan talloze medische zelfhulpapps; de GGD AppStore heeft een aantal geselecteerde apps per categorie op een rijtje gezet. Soms worden dit soort apps ook aanbevolen door zorgverleners, denk aan verloskundigen die wijzen op een weeëntimer.
Wanneer heeft zorg op afstand wel of juist geen meerwaarde?
Technologie is niet altijd dé oplossing. En als het de oplossing is, zijn de mensen en de processen rondom de technologie minstens even belangrijk. Wil je onderzoeken of een zorg-op-afstand technologie meerwaarde voor je biedt? Onderzoek dan eerst de behoeften van de zorgverleners, het management en je cliënten of patiënten.
Zo kan telezorg een uitkomst zijn voor mensen die in afgelegen gebieden wonen, niet mobiel zijn of voor wie het vanwege hun medische toestand te ingrijpend is om ergens fysiek te verschijnen.
Aan te bevelen is ook dat je in een vroeg stadium onderzoekt hoe duur, complex en risicovol het implementeren en gebruiken van de beoogde technologie is. Kijk bovendien of het gaat om een bewezen technologie. Als kleinere of middelgrote zorgorganisatie wil je in de regel niet de allereerste in Nederland zijn die ergens een pilot mee gaat draaien.
De voor- en nadelen
Weeg ook de voor- en nadelen tegen elkaar af, want voor iedere organisatie legt elk plus- en minpunt een ander gewicht in de schaal. De voordelen zullen bekend zijn. Patiënten en cliënten kunnen bijvoorbeeld zelf de regie nemen en onafhankelijk van tijd en plaats zorg krijgen, terwijl zorgverleners efficiënter werken en minder fysiek zwaar werk hoeven te doen.
Los van de kosten, tijd en moeite van de implementatie kunnen er nog andere nadelen gelden. Zo is face-to-face contact in veel gevallen waardevol voor eenzame mensen. En voor slechtzienden, slechthorenden en digibeten is online zorg wellicht lastig of zelfs onmogelijk.
Essentieel is dat de technologie veilig, ‘compliant’ en gebruiksvriendelijk is. De grootste uitdaging ligt vaak bij de adoptie door medewerkers, zij moeten de nieuwe technologie accepteren en daadwerkelijk gaan gebruiken. Plus: vergeet niet je patiënten of cliënten te enthousiasmeren voor én informeren over de nieuwe toepassing.
Aandachtspunten: security en privacy
Security en privacy moeten voor iedere zorgorganisatie een topprioriteit zijn, aangezien je werkt met gevoelige data zoals persoons- en medische gegevens. Een hoog security-niveau is geen sinecure, maar gelukkig zijn er duidelijke en onomstreden best practices die je als leidraad kunt nemen. Tot deze zogeheten cyberhygiënemaatregelen behoren bijvoorbeeld anti-virussoftware, veilig wachtwoordbeheer, een veilig netwerk en trainingen voor medewerkers.
Zorg op afstand brengt extra privacy-uitdagingen met zich mee, die vaak samenhangen met security. Zonder goede cyberveiligheid komt de privacy van patiënten of cliënten gemakkelijk in gevaar, denk aan hacks en andere soorten datalekken. Daarnaast moet je compliant zijn met allerlei (strenge) eisen die voortkomen uit wetten als de Wet cliëntenrechten bij elektronische verwerking van gegevens in de zorg en de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Soms zijn er technologische oplossingen voorhanden voor privacyvraagstukken, denk aan het vervagen van camerabeelden in verzorgingstehuizen zolang er geen gevaarlijke situatie wordt gedetecteerd.
Wees transparant
Wat áltijd belangrijk is: wees transparant over hoe je met persoonlijke en medische gegevens omgaat. Niet alleen is dit wettelijk verplicht, ook is het ethisch een must én cruciaal om het vertrouwen van patiënten of cliënten te winnen.
Veilige en effectieve zorg op afstand met KPN Health
KPN Health werkt voor een groot aantal zorgorganisaties, van ‘s lands grootste ziekenhuizen tot praktijken met slechts enkele medewerkers. Om veilige en effectieve zorg op afstand te kunnen realiseren, bieden wij een waaier aan digitale oplossingen aan.
Zoals de domoticadiensten van ZorgVrij, de ZorgCloud én uitgebreide diensten rondom security, secure networking en de zorgwerkplek. Daarnaast werken wij vaak samen met zorgorganisaties op het vlak van veilige informatie-uitwisseling aan de hand van oplossingen als Health Exchange en Medische Berichtenservice.
Wil je meer weten over deze oplossingen voor jouw praktijk of zorginstelling? Maak dan nu vrijblijvend een telefonische afspraak. Onze KPN Health Certified Partners weten alles van zorg en ICT en denken graag met je mee over een oplossing op maat.
Maak een afspraak
