Dankzij slim gebruik van data kunnen bedrijven en instellingen hun processen verbeteren. Ook is het daardoor mogelijk sneller in te spelen op toekomstige vraag uit de markt. Medewerkers krijgen meer voldoening van hun werk en bovendien stijgt hun productiviteit. Allemaal redenen om datagedreven te gaan werken.
In een datagedreven organisatie worden beslissingen genomen op basis van harde feiten en data. Voor gevoelens uit de onderbuik en niet onderbouwde meningen is geen plaats. Het mooie is dat die data in veel organisaties al in overvloed aanwezig zijn en met de juiste aanpak valt hier veel voordeel uit te halen. Vijf experts van KPN ICT Consulting delen graag hun visie op datagedreven werken en kunstmatige intelligentie.
Prestaties verhogen
De manier waarop werknemers werken, hun dagen plannen en informatie consumeren verandert razendsnel. Technologie helpt om in een handomdraai de juiste documenten te vinden. Ook afspraken met de juiste klanten en collega’s zijn snel gemaakt. Voordat een werknemer met een taak begint, worden al proactief hulpmiddelen aangeboden die diens prestaties verhogen. Big data, artificial intelligence (AI) en andere datagedreven technologie maken dat mogelijk.
Ook een groot probleem als information overflow wordt hiermee opgelost. Medewerkers krijgen op het juiste moment precies die informatie aangereikt die ze nodig hebben om hun werk goed te kunnen doen. Door uitsluitend relevante informatie te krijgen verbetert de balans tussen werk en vrije tijd. De technologie hiervoor bestaat al.
Minder stress en ziekteverzuim
Neem bijvoorbeeld Microsoft Insights. Die add-on helpt kantoorwerkers taken onder controle te houden en meer gedaan te krijgen. Gebruikers krijgen iedere werkdag een overzicht van hun dagelijkse activiteiten en de bestanden die daarbij horen. Ook zit daar advies bij, niet alleen over het werkpatroon maar ook over hun welzijn. Een fraai voorbeeld van kunstmatige intelligentie die de mens niet vervangt, maar als een coach beter doet werken. Hierdoor verminderen stress en ziekteverzuim.
Bedrijven willen ‘agile’ werken. Dat wil zeggen vlotter, wendbaarder en met een kortere time-to-market. Die wens van ‘agility’ is een voorname drijfveer voor innovatie. Om die wendbaarheid te bereiken moet een organisatie datagedreven te werk gaan. Ook komt daarbij AI om de hoek kijken. De IT-infrastructuur van een bedrijf moet daar wel geschikt voor zijn, maar dat zal niet altijd het geval zijn. Een basisvereiste is de beschikbaarheid van een betrouwbaar platform voor de plaatsing van data en de analyses daarop.
Schaalbaarheid
Aan zo’n platform wordt de eis van schaalbaarheid gesteld. Dit is nodig om de inzichten en kennis die voortkomen uit big data veilig toegankelijk te maken voor medewerkers. Een andere voorwaarde is dat die infrastructuur gegevens afkomstig van uiteenlopende bronnen kan verwerken en delen. Dan kom je uit op cloud computing. De cloud biedt die flexibiliteit. De capaciteit groeit mee met de behoefte en daarnaast leveren de cloud-providers standaard allerlei functionaliteiten. Die hoef je dan niet zelf te bouwen.
Het verwerken van (persoons)gegevens is aan spelregels gebonden. Om aan de privacywetgeving te voldoen moet aan allerlei eisen worden voldaan. Het is nodig basiszekerheden in te bouwen. Dit kan vaak prima door data te anonimiseren, pseudonimiseren of op één hoop te gooien. Dan zijn ze niet langer herleidbaar tot een bepaalde persoon. KPN ICT Consulting bezit tools die de bescherming van de persoonlijke levenssfeer afdwingen. ‘Privacy by design’ zorgt ervoor dat maatregelen ter waarborging van de privacy als ware worden ingebakken. De privacy compliance is dan helemaal verankerd, terwijl de kans op misbruik van data wordt geminimaliseerd.
Integriteit
Daarnaast moeten data betrouwbaar zijn, iets dat in datagedreven organisaties cruciaal is. Manipulatie van data kan tot discriminatie leiden, de uitkomsten pakken voor de een dan gunstiger uit dan voor de ander. Een goed systeem met intelligente ‘checks and balances’ zorgt ervoor dat bij vreemde patroonafwijkingen toch de juiste besluiten vallen. Datawetenschappers van hoog niveau zijn overigens in staat dit proces grotendeels te automatiseren.
Veel bedrijven zijn bezig patronen uit data te distilleren. Daar worden vervolgen met algoritmes slimme producten en diensten uit ontwikkeld. De inzet van kunstmatige intelligentie en machine learning leidt tot ethische discussie. Als een algoritme je hypotheekaanvraag afwijst wil je wel weten waarom. Zo’n beslissing die zonder menselijke tussenkomst is genomen, dient wel te zijn gemotiveerd. Dit vereist transparantie in de manier waarop het algoritme tot deze (negatieve) uitkomst is gekomen. Welke gegevens zijn daarbij gebruikt? Dit moet allemaal wel helder zijn gedocumenteerd.
Technologie klaar
Technologisch is er geen belemmering meer om datagedreven te gaan werken. De afgelopen jaren zijn allerlei business intelligence tools ontwikkeld die dit mogelijk maken. De schaalbaarheid is geen punt meer en ook de beveiliging is sterk verbeterd. In de cloud zijn data over het algemeen beter beschermd dan op eigen servers. Cloud-providers hebben op dit punt grote stappen genomen. Voor veel werknemers is het ook niet meer ongewoon om met cloud diensten te werken, ze zijn dat privé al gewend. Denk aan spraakassistenten zoals Alexa en Google Home.
Desondanks gaat de overgang naar het datagedreven werken stroef, want veel organisaties kijken liever de kat uit de boom. Ze wachten totdat anderen er ervaring mee hebben opgedaan. Ook verouderde IT-systemen kunnen een struikelblok vormen. Deze legacy moet eerst worden afgedankt. Pas als hun digitalisering op een moderne leest is geschoeid, kunnen ze bouwen aan hun Artificial Future.
Expertise
Ook zijn specialistische kennis en draagvlak binnen een organisatie nodig om succesvol datagedreven werken en kunstmatige intelligentie te implementeren. Meestal is die expertise niet in eigen huis te vinden. De experts van KPN ICT Consulting kunnen hierbij helpen. Dikwijls moeten ze aan een klant nog heel wat uitleg geven over de functionaliteit, toegevoegde waarde en tools. Ze vertellen welke informatie van nut kan zijn, hoe een businessmodel kan worden gemaakt en hoe dit vertaald wordt naar de IT-strategie.
Als die strategie eenmaal vaststaat, komt de technische transformatie aan de orde. Belangrijk ook is dat de medewerkers tot de nieuwe werkwijze overgaan. De bedrijfscultuur moet veranderen en vaak is hulp nodig bij het IT-management. Dit gaat doorgaans gepaard met ‘agile delivery’: er worden korte sprintjes van een paar weken getrokken, waarbij de releases elkaar snel opvolgen.
