Een wereld zonder social media? We kunnen het ons nauwelijks meer voorstellen. Maar hoe en wanneer zijn social media ontstaan? Een duik in de geschiedenis.
De voorlopers van social media
Bulletin boards zijn het begin van social media. Op deze online prikborden posten gebruikers berichten en wisselen ze bestanden uit. Ze informeren vrienden over afspraken, doen aankondigingen en delen informatie. Het is een tijd van pionieren en ontdekken.
1978: eerste bulletin board
Marketingmedewerker Gary Thuerk van Digital Equipment Corporation (DEC) verstuurt een uitnodiging voor de lancering van de nieuwe DEC-20-computers. Hij doet dit ongevraagd naar iedereen op het APRANET (de voorloper van het internet) aan de Amerikaanse westkust. Het is de eerste spam met een advertentie. Gebruikers zijn vooral computerwetenschappers van universiteiten en overheidsinstanties.
1979: Usenet
Usenet laat als eerste gebruikers berichten en bestanden met elkaar uitwisselen. Er ontstaan veel discussies over sport, wetenschap, literatuur en muziek. Alle berichten bevatten alleen tekst. Er zijn nog geen profielen.
De eerste social media
Vanaf 1993 krijgen consumenten toegang tot het internet. Het aantal abonnees groeit snel. In deze periode verschijnen de eerst social media met profielen, inclusief foto’s.
1995: classmates.com
Randy Conrads richt de profielensite classmates.com op die oud-leerlingen van middelbare scholen in de Verenigde Staten met elkaar in contact brengt. Andere functies zijn privéberichten, discussies, klassenlijsten, reünieplanning en de mogelijkheid om te zien wie je profiel bezoekt en zijn naam achterlaat. Op de site kun je ook zien welke schoolgenoten zich jou herinneren en waarom.
1996: ICQ messenger
Internetbedrijf Mirabilis lanceert ICQ (I seek you). Het is de eerste stand-alone instant messenger met veel gebruikers. Net als bij chatten gaat het versturen van berichten heel vlug. Met de naam wil Mirabilis duidelijk maken dat je met ICQ snel iemand kunt vinden en direct contact mee kunt hebben.
1997: SixDegrees
Andrew Weinreich richt de profielensite Six Degrees op. Hij doet dit volgens de idee dat alle mensen op aarde maar zes, of minder, sociale connecties van elkaar verwijderd zijn. Je kunt een keten van ‘een vriend van een vriend’ maken. In maximaal zes stappen is iedereen met elkaar te verbinden.
1999: MSN messenger
Microsoft ontwikkelt een programma waarmee gebruikers met een Microsoft-account elkaar digitale berichten kunnen sturen. De eerste versie van MSN Messenger Service bevat alleen basisfuncties zoals tekstberichten en een eenvoudige contactenlijst. Het chatprogramma maakt deel uit van het Windows Live-platform.
2002: Friendster
Jonathan Abrams richt het eerste sociale medium op dat 1 miljoen profielen bereikt. Hij wil de manier waarop we online communiceren veranderen. Doel is om vrienden en familie online met elkaar te verbinden, nieuwe mensen te ontmoeten via bestaande contacten en mensen met soortgelijke interesses aan elkaar te koppelen.
Doorontwikkeling naar verschillende typen: zakelijk, video en muziek
Rond 2000 komt breedbandinternet. Het zorgt voor echte vernieuwing: internet wordt visueel. Eerst foto’s in hoge resolutie en later streaming video. In 2007 heeft de helft van alle internetgebruikers zo’n snelle verbinding.
2002: LinkedIn
Met het zakelijke LinkedIn kun je een professioneel netwerk online opbouwen en onderhouden. Hierdoor krijg je als professional toegang tot een wereld aan mogelijkheden. Bijvoorbeeld voor het vinden van een baan of om contact te leggen met mensen in jouw sector. LinkedIn is het eerste sociale medium dat betaalde premium-pakketten aanbiedt.
2003: Myspace
In tegenstelling tot de privéprofielen van Friendster zijn de profielen op Myspace voor iedereen zichtbaar. Hippe tieners weten het platform snel te vinden. De profielen bevatten vaak muziek, video's en selfies. In 2005 heeft het platform 25 miljoen gebruikers.
2004: Hyves
Het Nederlandse Hyves (van beehives, Engels voor bijenkorven) groeit razendsnel in ons land. Het woord Hyven krijgt zelfs een vermelding in Van Dale. Vanaf 2010 verliest de site echter steeds meer bezoekers, vooral door de komst van het internationaal gerichte Facebook. Je nieuwe vakantievrienden vragen jou eerder of je Facebook hebt dan dat jij uitgelegd hebt wat Hyves is.
2004: Facebook
Mark Zuckerberg bedenkt The Facebook voor studenten van Harvard om met elkaar in contact te komen. Vanaf 2006 is het platform voor iedereen toegankelijk vanaf 13 jaar. De naam verandert naar Facebook. Het social medium groeit sterk over de hele wereld. Het heeft nu meer dan 2 miljard gebruikers.
2005: YouTube
Tekst verschuift definitief naar beeld. Op YouTube kun je filmpjes bekijken en delen: van instructiefilmpjes om gerechten te koken tot muziekvideo’s. Het eerste YouTube-filmpje is Me at the zoo van een van de oprichters. Het filmpje heeft meer dan 100 miljoen views. Met het partnerprogramma van YouTube kunnen gebruikers miljoenen verdienen: de geboorte van social media influencers.
2006: X (voorheen Twitter)
Actualiteit is waar het bij Twitter om draait. Het is een platform om op te microbloggen. In 140 karakters, later 280, kun je beschrijven wat je bezighoudt. Tijdens belangrijke gebeurtenissen en live-evenementen is de meest up-to-date informatie op Twitter te vinden. In 2022 koopt Elon Musk het platform. Een jaar later verandert hij de naam in X.
Social media voor smartphone
In 2007 lanceert Apple de iPhone. Internet kan voortaan ook via je telefoon en selfies kun je direct online zetten. Een nieuwe golf aan social media-applicaties speelt hierop in. Oldskool-internet via je desktop of laptop gaat over op internet via je smartphone.
2010: Pinterest
Op Pinterest kunnen gebruikers hun eigen prikborden aanmaken. Ze plaatsen afbeeldingen van het web met een Pin it-knop. Elke spelt (pin) geeft een afbeelding, video of artikel weer. Gebruikers kunnen deze groepen samenstellen zoals ze zelf willen. Andere gebruikers kunnen je digitale prikbord volgen of kopen.
2010: Instagram
In realtime foto’s nemen met je smartphone en deze meteen op Instagram plaatsen. Je foto’s kun je met filters bewerken, zodat ze eruit zien als foto’s van een professionele fotograaf. Op het platform kun je foto’s ook delen. Het wordt razend populair onder jongeren. Adverteerders ontdekken het social medium al snel om advertenties te tonen en producten te verkopen.
2011: Snapchat
Het nieuwe aan deze app is dat geposte inhoud na 24 uur verdwijnt. Snapchat speelt in op het kortstondige van momenten in het leven. En natuurlijk is het bekend vanwege de mogelijkheid om regenbogen uit je mond te laten komen.
2017: TikTok
De app Douyin verschijnt in 2016 als eerste buiten China onder de naam TikTok. Het is al snel heel populair in Azie. In 2019 volgt Noord-Amerika. Lil Nas X brengt Old Town Road uit op TikTok. Het nummer gaat viral ging en wordt 2,5 miljard keer gestreamd.
