Het is niet langer of, maar wanneer je als organisatie te maken krijgt met een cyberincident. Een goede incident-response niet langer een luxe, maar een noodzaak. Bedrijven van elke omvang kunnen worden getroffen door een cyberincident, zoals een ransomware-aanval, datalek, of DDoS-aanval. Hoe snel en effectief je reageert op zo’n incident kan het verschil maken tussen minimale schade en een kostbare ramp.
Incident-response is het gecoördineerde proces van het identificeren, beheren en oplossen van een beveiligingsincident. Het doel is om de impact van het incident te minimaliseren en ervoor te zorgen dat de bedrijfsactiviteiten zo snel mogelijk worden hervat. Dit omvat niet alleen technische maatregelen, zoals het afsluiten van getroffen systemen en het herstellen van data, maar ook communicatie met betrokkenen en eventueel melden bij de autoriteiten.
Vier fasen van incident-response
Bij een effectieve incident-response zijn er vier belangrijke fasen:
Voorbereiding: dit is de basis van een sterk incident-responseplan. Het omvat het trainen van personeel, het opstellen van incident-responseprocedures en het inrichten van de juiste tools en technologieën.
Detectie en analyse: het snel en nauwkeurig detecteren van een incident is essentieel om verdere schade te voorkomen. In deze fase worden verdachte activiteiten geïdentificeerd, geanalyseerd en wordt de omvang van het incident bepaald. 24/7-monitoring is hiervoor cruciaal.
Containment, eradication en recovery: na detectie is het belangrijk om het incident te isoleren (containment) om verdere verspreiding te voorkomen. Vervolgens wordt de oorzaak van het incident aangepakt (eradication) en worden de systemen hersteld naar hun normale operationele staat (recovery). Dit alles moet snel gebeuren om de downtime en schade te minimaliseren.
Post-incident activiteiten: na het incident is het belangrijk om te evalueren wat er is gebeurd en waarom. Daarnaast wordt er een rapport opgesteld met de bevindingen en aanbevelingen. Met opgedane inzichten kun je effectieve maatregelen nemen om herhaling te voorkomen. Soms is een forensisch onderzoek nodig om de oorzaak van het incident te identificeren.
Waarom is snelheid belangrijk?
Elke minuut telt tijdens een cyberincident. Hoe langer een aanvaller toegang heeft tot je systemen, hoe groter de schade kan zijn. De kosten van een cyberaanval kunnen snel oplopen, en hoe langer een indringer onopgemerkt blijft, hoe hoger de kosten. Snelheid in detectie en actie is dus cruciaal om de impact te beperken.
Tips voor een effectieve incident-response
Een effectieve incident-response begint met een gedegen voorbereiding. Hier zijn enkele tips om je organisatie klaar te stomen voor een snelle en effectieve reactie op cyberincidenten:
Ontwikkel een incident-responseplan: zorg ervoor dat je een duidelijk en gedetailleerd incident-responseplan hebt dat regelmatig wordt bijgewerkt. Dit plan moet alle stappen bevatten die je organisatie moet nemen in geval van een incident, inclusief wie verantwoordelijk is voor welke acties.
Trainingen en oefeningen: organiseer regelmatig trainingen en simulaties voor je incident- responseteam. Zo weet iedereen wat er van hen wordt verwacht tijdens een echt incident, en kunnen eventuele hiaten in het plan worden opgespoord en aangepakt.
Inzicht in je netwerk: zorg ervoor dat je een actueel overzicht hebt van alle apparaten, systemen en gebruikers in je netwerk. Dit maakt het makkelijker om afwijkende activiteiten snel te identificeren en in te grijpen.
Snelle detectie en monitoring: implementeer continue monitoring en detectietools om verdachte activiteiten vroegtijdig op te merken. Hoe sneller je een incident detecteert, hoe sneller je kunt reageren en de schade kunt beperken.
Forensische voorbereiding: zorg ervoor dat je systemen zijn ingesteld om forensisch bewijs veilig te stellen tijdens een incident. Dit is cruciaal voor het analyseren van het incident achteraf en voor het nemen van juridische stappen indien nodig.
Communicatieprotocol: stel een duidelijk communicatieprotocol op voor het geval van een incident. Dit moet zowel interne communicatie omvatten als communicatie met externe partijen zoals klanten, partners en toezichthouders.
Leer van incidenten: na elk incident is het belangrijk om een grondige evaluatie uit te voeren. Wat ging er goed? Wat kon beter? Gebruik deze inzichten om je incident-responseplan verder te verbeteren.
Meer weten?
Wil je meer weten over hoe je je bedrijf kunt beschermen en hoe je effectief kunt reageren op cyberincidenten? Download dan nu onze uitgebreide whitepaper over incident-response en ontdek hoe KPN jouw organisatie kan helpen met een robuuste en snelle aanpak.
