Internet of Things helpt de circulaire economie rond te maken

Bijna 45.000 containers beheert Van Happen Containers. Verspreid door heel Nederland. Om die goed in beeld te krijgen is een extra grote landkaart en een flinke voorraad spelden nodig. Of Internet of Things (IoT) sensoren en het LoRa-netwerk. Naast inzicht in de locatie van de containers, biedt die technologische variant nog veel meer mogelijkheden.


Om de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen, moet Nederland alles uit de kast halen. Sterker nog, onlangs werd de overheid – na de klimaatzaak die klimaatactiegroep Urgenda aanspande - zelfs verplicht om de uitstoot van broeikasgassen eind 2020 met minimaal 25 procent terug te brengen ten opzichte van 1990. Bij het behalen van deze doelstellingen speelt de circulaire economie een grote rol. De materiaal- en productketens zorgen namelijk voor flink wat CO2-uitstoot. Daarbij gaat het niet alleen om de productie zelf, maar ook om wat er met die producten en materialen gebeurt als ze aan het eind van hun levenscyclus komen. Vaak wacht dan het vuur van afvalverbrandingsovens. Nog meer CO2-uitstoot dus. Alles bij elkaar veroorzaken de materiaal- en productketens in Nederland ruim veertig procent van het verbruik van fossiele energiedragers.

Bijdrage aan de energietransitie

Binnen de circulaire economie is het nog een uitdaging om de grondstoffen van alle afgedankte materialen en apparaten op een snelle en betaalbare manier terug te brengen naar bedrijven die er weer nieuwe producten van kunnen maken. Bedrijven als Van Happen Containers vormen daarbij een essentiële schakel. Zij maken de cirkel van de circulaire economie rond. En door sensoren en het Internet of Things in te zetten, kunnen zij hun logistieke proces optimaliseren. Hoe efficiënter en duurzamer zij de afvalstromen vervoeren en verwerken, hoe beter dat aansluit bij de basisprincipes van de circulaire economie.

Inzameling van elektrische apparaten

Van afval weer grondstoffen maken: dat is de circulaire economie in optima forma. En van Happen Containers en Wecycle hebben elkaar op dat vlak gevonden. Wecycle huurt namelijk containers van het Brabantse bedrijf om in heel Nederland afgedankte elektrische apparaten in te zamelen en die vervolgens te recyclen. Maar die containers moeten wel vervoerd worden. Ook daar komt CO2 bij vrij. Het is dus belangrijk dat de chauffeurs van Van Happen Containers precies weten waar en wanneer ze een container moeten afleveren en ophalen. Zo hoeven ze minder kilometers af te leggen. Daarbij voorkomt het tijdverlies en stress.

Meest duurzame telecombedrijf ter wereld

Ook andere containers worden voortdurend verplaatst, soms wel meerdere keren per dag. In deze branche hebben containers een grote omloopsnelheid. Al met al een ideale testcase dus. En met wie zoek je in zo’n geval samenwerking? Gezien het duurzame aspect lag het voor de hand om te kiezen voor het bedrijf dat vorig jaar in de Dow Jones Sustainability Index werd uitgeroepen tot het meest duurzame telecombedrijf ter wereld. Voor KPN dus. Daarbij hielp het ook dat deze telecomprovider het krachtige en tegelijkertijd energiezuinige LoRa-netwerk heeft, dat helemaal toegesneden is op het Internet of Things.

Kooi van Faraday

Samen met het IoT-team van KPN heeft Van Happen Containers in het najaar van 2017 de eerste 300 Wecycle-containers van sensoren voorzien. “Dat was nog wel een uitdaging”, vertelt Leo Merks, de operationeel directeur van Van Happen Containers. De oplossing moet het in weer en wind doen. Bovendien zijn de containers die we gebruiken van staal. En we kennen allemaal het natuurkundelesje: dat is een grote kooi van Faraday.”

Puzzelen

De sensoren binnenin de containers plaatsen was dus geen optie. Dan zouden ze namelijk geen connectie kunnen maken met het netwerk van KPN. “Het was nog een hele puzzel om de juiste plaats te bepalen”, vertelt Merks. “De sensoren worden weliswaar beschermd door een sterk omhulsel, maar er wordt niet altijd even lichtzinnig met onze containers omgesprongen. We plaatsen de sensoren nu dus in de U-balk van de container, maar wel op zo’n manier dat ze nog voldoende ruimte hebben om te zenden.” “We registreren alle bewegingen van voertuigen en containers met een IoT-sensor. En dat is zeer waardevolle managementinformatie”, benadrukt hij. “De precieze locaties van de containers worden ook automatisch doorgestuurd naar de boordcomputers van onze chauffeurs. Ze ervaren dat als een positieve verandering, want ze zijn liever met de klant bezig dan met de administratie.”

Automatische facturering

“Het is altijd mooi om te zien hoe het Internet of Things helpt om logistieke processen te optimaliseren”, zegt Carolien Nijhuis, managing director Internet of Things bij KPN. “Maar daar blijft het vaak niet bij. Het kan zelfs tot nieuwe businessmodellen leiden. En Van Happen Containers is wat dat betreft een mooi voorbeeld”, vervolgt ze. “Gaandeweg kwamen we erachter dat de inzet van IoT-sensoren ook een andere manier van factureren mogelijk maakt. Een transparantere manier van factureren, want klanten zien meteen hoe lang ze gebruik hebben gemaakt van een container. En die facturen kunnen ook nog eens automatisch door het systeem worden aangemaakt zodra een container wordt opgehaald of verwisseld.”

Informatie over de vullingsgraad

“Bovendien maakt het Internet of Things nog andere interessante toepassingen mogelijk”, benadrukt Nijhuis. “Zo is Van Happen Containers marktleider in de semi-ondergrondse afvalcontainers. Die staan bijvoorbeeld op Nederlandse vakantieparken. Het plan is nu om die containers van sensoren te voorzien die de vullingsgraad aangeven.” “Vooral in het laagseizoen is zo’n automatisch meldsysteem een ideale oplossing”, vult Merks aan. “De klant hoeft zich nergens om te bekommeren en onze chauffeurs komen alleen langs als de container vol is. Financiële winst en milieuwinst gaan in dat geval dus hand in hand.”

Schaalbare oplossing

Van Happen Containers is inmiddels volledig overtuigd van de meerwaarde van het Internet of Things. De pilot met Wecycle was dus echt nog maar het begin. Voor het eind van dit jaar zullen er in totaal zo’n 2.000 containers van een sensor zijn voorzien. Eind volgend jaar moeten dat er al 6.000 tot 7.000 zijn. En uiteindelijk is het de bedoeling dat alle containers een sensor krijgen. “We hebben een schaalbare oplossing voor Van Happen Containers ontwikkeld: zij kunnen zoveel sensoren toevoegen als ze zelf willen”, zegt Nijhuis stellig. “Technisch is dat dus geen probleem.”

Zoeken naar resterende containers

Wat nog wel lastig wordt, is het opsporen van een deel van de containers. Merks schat dat het bij zo’n 20 procent van de containers nog een uitdaging wordt om die van een sensor te voorzien. Van Happen Containers beschikt niet over voldoende capaciteit om daar zelf achteraan te gaan. Daarom pakt KPN die uitdaging nu op, in samenwerking met een derde partij.

Volautomatische sorteerinstallatie

Ondertussen heeft Van Happen Containers zichzelf als doel gesteld om een volledig circulair bedrijf te worden. Anders dan hun bedrijfsnaam impliceert, doen ze al veel meer dan het verhuren en halen en brengen van containers. Zo hebben ze in 2016 in Eindhoven een volautomatische sorteerinstallatie voor bedrijfsafval in gebruik genomen. Die sorteerlijn zorg ervoor dat ze 50 tot 70 procent van het via hun containers aangeleverde bedrijfsafval tot grondstoffen voor de industrie kunnen recyclen.

Afval chippen?

Nieuwe technologie helpt Van Happen Containers dus een handje om herbruikbaar hout, plastic, papier en metaal uit de afvalberg te halen. En inmiddels helpt IoT-technologie het bedrijf ook om de logistiek van de afvalstromen te optimaliseren. Als het aan Merks ligt, gaat het Internet of Things in de toekomst ook een belangrijke rol spelen bij het scheiden van afval. “Als grondstoffenleverancier zouden we op middellange termijn verschillende soorten afval misschien wel kunnen gaan chippen. In dat geval kunnen we de complete keten van afval naar grondstof volgen”, zegt hij hoopvol.

“Ondertussen is het wel een heel intensief project”, vervolgt hij, weer met de zakelijke toon die bij zijn functie past. “Tot dusver heeft het ons al veel tijd gekost om de IoT-oplossing voor onze containers in onze bedrijfsvoering op te nemen. En er is ook een flinke investering mee gemoeid. Maar het is tegelijkertijd ook de beste manier om op een innovatieve wijze door te groeien.”

Whitepaper: 'Succesvol starten met Internet of Things'

Benieuwd of Internet of Things (IoT) ook interessant is voor uw organisatie? Met deze whitepaper bent u in één keer up-to-date.

Download

Gerelateerde artikelen